Sunce postaje sve aktivnije što bi moglo da utiče na svemirsko vreme i tehnologiju na Zemlji
U poslednjih 16 godina Sunce je postalo sve aktivnije što bi moglo da utiče na svemirsko vreme i tehnologiju na Zemlji, pokazalo je najnovije istraživanje američke svemirske agencije NASA.
U studiji, koju su izradila dvojica naučnika NASA-e, solarna aktivnost se povećala nakon 2008. godine, što predstavlja neočekivani preokret nakon višedecenijskog pada za koji se prvobitno smatralo da nagoveštava period istorijske neaktivnosti na površini Sunca.
Fizičar svemirske plazme u Laboratoriji NASA-e za mlazni pogon i glavni autor studije Džejmi Džesinski rekao je da su svi znaci ukazivali na to da Sunce ulazi u produženu fazu niske aktivnosti.
"Zato je bilo iznenađenje videti da se taj trend preokrenuo. Sunce se polako budi", rekao je Džesinski, prenosi CBS njuz.
Istraživači su otkrili da bi porast solarne aktivnosti mogao da utiče na svemirsko vreme, što bi potencijalno moglo da dovede do više solarnih oluja, solarnih baklji i izbacivanja koronalne mase.
"Obrasci svemirskog vremena mogu direktno da utiču na rad svemirskih letelica i bezbednost astronauta, ali mogu da se osete i na Zemlji, jer svemirsko vreme može da utiče na električne mreže, GPS sisteme i radio komunikaciju", navodi se u studiji objavljenoj u časopisu "Astrophysical Journal Letters".
Trend pada solarne aktivnosti zabeležen je od 1980-ih do 2008. godine, kada je NASA utvrdila da je Sunce dostiglo svoju najslabiju tačku u istoriji.
Kako je navedeno, delovanje, odnosno neaktivnost Sunca, obično fluktuira u 11-godišnjim ciklusima, iako neki obrasci traju i duže.
Prema podacima Nacionalne meteorološke službe Zemlja se trenutno nalazi u 25. solarnom ciklusu, koji je započeo 2020. godine, a poslednji ciklus je u proseku trajao 11 godina i bio je najslabiji solarni ciklus koji se dogodio u poslednjem veku.
Naučnici su mislili da će Sunce ostati u onome što su nazvali "duboki solarni minimum", kao i da će se period mirovanja Sunca nastaviti, što će na kraju dovesti do nove faze rekordno niske aktivnosti.
"Ali onda je trend smanjenja solarnog vetra prestao", rekao je Džasinski.
Studija, čiji je koautor i Marko Veli, istraživač iz Laboratorije za mlazni pogon, pratila je sve veće nalete solarne plazme i jača merenja magnetskog polja u celom Sunčevom sistemu, na koja sve utiče Sunce.
"Prognoze svemirskog vremena su ključne za podršku svemirskim letelicama i astronautima NASA-ine kampanje Artemis, jer je razumevanje svemirskog okruženja vitalni deo ublažavanja izloženosti astronauta svemirskom zračenju", saopštila je NASA ranije.
U maju 2024. godine zvaničnici NASA-e zabeležili su najjaču geomagnetsku oluju u više od 20 godina, a nekoliko solarnih baklji klase X - najveća klase B, a zatim C i M - poslala su polarnu svetlost na mnogo niže geografske širine od uobičajenih, čak do Meksika na jugu.
Elektroinženjer Dejvid Valas objasnio je da geomagnetske oluje imaju sposobnost da utiču na to kako i da li tehnologija funkcioniše u velikim razmerama.
"Pružaoci internet usluga mogli bi da padnu, što bi zauzvrat onemogućavalo različitim sistemima da međusobno komuniciraju.
Sistemi komunikacije visoke frekvencije, kao što su radio veza zemlja-vazduh, kratki talas i radio veza brod-obala, bili bi poremećeni", napisao je Valas.
Izvor: 021
