iz naše biblioteke
Nezaobilazan aspekt izvođenja investicionih radova u ino-
stranstvu, koji sa savremenim tendencijama u međunarodnim
ekonomskim odnosima dobija sve veći značaj, ogleda se u
veoma jakom uticaju međunarodnih finansijskih organizacija
i njihovom doprinosu ekspanziji izvozno orijentisanih sektora i
prestruktuiranju privrede zemalja u razvoju (ZUR). Do izražaja
dolaze različite forme tehničke pomoći zemljama u razvoju, na-
ročito ekspertske studije pripremljene od strane Svetske banke
i regionalnih banaka za razvoj, obuka kadrova i bespovratna
pomoć razvoju.
Finansiranje razvojnih projekata sredstvima međunarodnih
banaka za razvoj otvara mogućnosti učešća firmi iz zemalja
u razvoju kao ponuđača na licitacijama, njihovog ulaska na
nova tržišta i izvozne ekspanzije. Tržište investicionih radova
koje finansiraju međunarodne banke za razvoj, zbog svojih ne-
sumnjivih prednosti, kao što su smanjeni rizici, komercijalna,
finansijska i pravna zaštita ponuđača, trebalo bi da se nalazi u
središtu pažnje izvođača iz zemalja u razvoju.
Zbog toga je u radu, kao ilustracija, detaljnije razmatrana uloga
i uticaj Svetske banke, Afričke banke za razvoj, Azijske banke za
razvoj, Interameričke banke za razvoj i Karipske banke za razvoj.
Neophodno je da učesnici u izvođenju projekata, (izvođači ra-
dova, konsultanti i dobavljači), koje finansiraju međunarodne
banke za razvoj budu dobro informisani o politici nabavke,
pravilima i procedurama ovih banaka za izvođenje radova i
nabavku robe, kao i za usluge konsultanata.
Jedan od bitnih uslova za uspešno izvršenje investicionih ra-
dova u inostranstvu jeste poznavanje pravnih okvira izvođenja
građevinskih radova, odnosno pružanja konsultantskih usluga.
Određeni dokumenti koji uređuju ovu delatnost u međuna-
rodnim odnosima, kroz dugogodišnju primenu i prihvaćenost
u međunarodnoj praksi ugovaranja investicionih radova, dobili
su međunarodni karakter i zbog toga zaslužuju posebnu pažnju.
Najznačajniji dokumenti koje investitori koriste kao osnovu
za raspisivanje međunarodnih licitacija, odnosno kao osnovu
za ugovaranje i izvođenje investicionih radova su opšti uslo-
vi FIDIC-a (FEDERATION INTERNATIONALE DES INGENIEURS
CONSEILS – Međunarodna federacija savetodavnih inženjera).
iz naše biblioteke
