Industrija 58 / oktobar 2015.
42
Dospevanjem u reku, otpadne vode menjaju njena fizička, he-
mijska i biološka svojstva. Na osnovu ovih svojstava određuje se
kvalitet vode. Kategorizacija voda, prvenstveno reka, podeljena
je na četiri klase čistoće. Prva klasa su vode, tj. manji planinski
vodotoci. Voda koja je čista i pitka. U ovim vodama se nalaze
pastrmke koje su netolerantne na nečistoću. Reke kao što su
Studenica, Tara i Piva su prva klasa. Drugu klasu ima dosta reka,
i u ovoj klasi u vodi nema plemenitih vrsta riba, a pre nego što
se iskoriste za piće ili prehrambrenu industriju, moraju se preči-
stiti. Dunav je u ovoj klasi. Treća klasa su velike reke, uglavnom i
služe za korišćenje u vidu tehničke vode. Četvrta klasa su manji
vodotoci, delovi reka koji su nizvodno od velikih zagađivača.
Koriste se samo za plovidbu i hidroenergetiku. Postoje i one
koje su van svake klase, vode u kojima nema traga života, upra-
vo zbog neverovatno velike zagađenosti.
SISTEMI ZA OBRADU OTPADNIH VODA
Sistemi za obradu otpadnih voda se sastoje iz nekoliko linija
obrade.
1.
Linija uklanjanja grubih čestica (gruba sita, uklanjanje internog
materijala, flotacija, fina sita, gravitaciona separacija);
2.
Linija uklanjanja suspendovanih čestica (biološka filtracija,
aktivni mulj, brza peščana filtracija);
3.
Linija uklanjanja rastvorenih materija (aeracija, adsorpcija
na aktivnom uglju, jonska izmena, membranska separacija,
dezinfekcija, ekstrakcija, destilacija vodenom parom,
uparavanje, neutralizacija);
4.
Linija obrade mulja (zgušnjavanje, anaerobna stabilizacija,
kondicioniranje, obezvodnjavanje, sušenje, spaljivanje).
UKLANJANJE
GRUBOG I INERTNOG MATERIJALA
Uklanjanje i sitnjenje grubog, krupnog materijala iz otpadne
vode najčešće je prvi osnovni proces u sistemu za njenu obra-
du, a primenjuje se uglavnom radi zaštite pumpi, ventila i osta-
le armature od oštećenja i zapušavanja i neometanog odvijanja
narednih faza obrade.
Uklanjanje krupnijih komada drveta, plastike, metala, gume,
tekstila i drugih otpadnih materijala iz otpadne vode ostvaruje
se njenim propuštanjem kroz sita. Podela sita se najčešće vrši
prema veličini otvora i u tom smislu ona se dele na gruba sita
(rešetke) i fina sita. Gruba sita ili rešetke imaju otvore jednake
ili veće od 6 mm i uglavnom zaštitnu ulogu, dok se pomoću finih
sita, sa otvorima manjim od 6 mm, može ostvariti i značajnije
uklanjanje suspendovanih materija iz otpadne vode. Rešetka se
obično sastoji od paralelnih šipki ili štapova, uglavljenih u me-
talni ram, dok se kod finog sita, kao površina za sejanje, obično
koristi žičana tkanina ili perforirana metalna ploča. Prema na-
činu čišćenja, odnosno uklanjanja na njima izdvojenog mate-
rijala, sita i rešetke se dele na uređaje s ručnim, manuelnim
čišćenjem i uređaje s mehaničkim, automatskim čišćenjem.
TALOŽENJE
Taloženje pripada grupi sedimentacionih procesa – procesa se-
paracije čvrste i tečne faze pod uticajem gravitacije. Taloženje
je jedna od najčešće korišćenih operacija u postupcima obrade
otpadnih voda. Tipovi taloženja: TIP 1- razblažene suspenzi-
je u kojima se svaka čestica taloži individualno i ne dolazi do
međusobne interakcije čestica. Brzina taloženja je konstantna
u vremenu i po dubini taložnika (čestice peska i šljunka). TIP 2-
razblažene suspenzije u kojima čestice folikulišu ili koalesciraju
tokom procesa taloženja. Ova pojava utiče da brzina taloženja
raste u vremenu i po dubini taložnika, ali je generalno mala jer
koloidne čestice imaju malu gustinu, a veliku površinu. TIP 3-
suspenzije srednje koncentracije u kojima su čestice dovoljno
blizu da su sile međusobne interakcije jače od gravitacione sile.
Brzina taloženja je konstantna. Jasna je granica između bistre
tečnosti, zone taloženja i mulja. TIP 4- suspenzije koje imaju
formiranu strukturu koja može biti narušena samo kompresi-
jom. Ovakvo taloženje naziva se kompresiono i javlja se kod
gornjih slojeva mulja.
tehnologija voda
hnol gija voda
